Το 2026 εξελίσσεται σε κομβικό σημείο για την ηλεκτροκίνηση στη χώρα μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζει ένα νέο πακέτο στοχευμένων χρηματοδοτικών εργαλείων για την απόκτηση οχημάτων μηδενικών ρύπων, σηματοδοτώντας τη μετάβαση σε μια πιο ώριμη, κοινωνικά δίκαιη και μακροπρόθεσμη πολιτική κινήτρων. Ενώ οι κυβερνήσεις σε Αθήνα και Βρυξέλλες επιταχύνουν την πράσινη ατζέντα, το νέο πλαίσιο θα απλωθεί τουλάχιστον σε μια τριετία, ώστε όσο το δυνατόν περισσότερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις να μπορέσουν να ακολουθήσουν.

Η αρχή: Ανακοινώσεις τον Δεκέμβριο

Η πρώτη μεγάλη «στροφή» θα γίνει πριν από τα Χριστούγεννα. Στα μέσα Δεκεμβρίου αναμένονται από την Κομισιόν νέοι, σαφείς –και αρκετά απαιτητικοί– στόχοι για τις εταιρείες και τα κράτη-μέλη. Παράλληλα θα ανακοινωθούν χρηματοδοτικά κίνητρα ειδικά για επιχειρήσεις που θα χρειαστεί να ανανεώσουν τον στόλο τους με ηλεκτρικά οχήματα μηδενικών εκπομπών.

Οι υφιστάμενοι ευρωπαϊκοί κανονισμοί ήδη πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση: από το 2025 οι αυτοκινητοβιομηχανίες θα πρέπει να πετύχουν μέσες εκπομπές 93,6 g CO₂/km για τα επιβατικά και 153,9 g CO₂/km για τα ελαφρά φορτηγά, με τελικό στόχο το μηδέν από το 2035. Παράλληλα, η Ε.Ε. εξετάζει νέους κανόνες που θα επιβάλουν συγκεκριμένους στόχους απευθείας σε εταιρικούς στόλους.

Κοινωνικά χρηματοδοτικά εργαλεία – Το Social Climate Fund στο προσκήνιο

Η μετάβαση στη μηδενική ρύπανση δεν είναι εύκολη ούτε φθηνή, ιδίως για μεγάλους εταιρικούς στόλους. Γι’ αυτό και το 2026 το κεντρικό εργαλείο θα είναι το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κλιματικό Ταμείο (Social Climate Fund). Οι συζητήσεις μεταξύ Ελλάδας και Κομισιόν προχωρούν ομαλά και το Ταμείο αναμένεται να αποτελέσει τη βασική πηγή χρηματοδότησης της μετάβασης τόσο για πολίτες όσο και για μικρές επιχειρήσεις.

Το 2026… γκάζι στις εξελίξεις

Με τις πρώτες αποφάσεις να έρχονται την άνοιξη, οι λεπτομέρειες παραμένουν ακόμη «κλειδωμένες». Αθήνα και Βρυξέλλες αποφεύγουν πρόωρες ανακοινώσεις για να μην δημιουργηθούν λανθασμένες προσδοκίες. Η βασική αρχή είναι μία: σταθερότητα και προβλεψιμότητα, χωρίς εκπλήξεις για την αγορά.

Η Ελλάδα, πάντως, κινείται ήδη προς ένα μοντέλο κοινωνικής δικαιοσύνης, με την υιοθέτηση του λεγόμενου “social leasing” προσαρμοσμένου στα ελληνικά δεδομένα.

Social Leasing: Το γαλλικό μοντέλο που έρχεται στην Ελλάδα

Το social leasing είναι ίσως το πιο καθοριστικό νέο εργαλείο. Θα επιτρέψει σε ευάλωτα νοικοκυριά να αποκτήσουν ή να μισθώσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα με πολύ χαμηλό μηνιαίο κόστος. Το μοντέλο εφαρμόζεται ήδη με επιτυχία στη Γαλλία: οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα μισθώνουν καινούργια ηλεκτρικά αυτοκίνητα κάτω των 25.000 € από μόλις 100–200 € τον μήνα, εξοικονομώντας χρήματα από καύσιμα, σέρβις και τέλη.

Στην Ελλάδα οι επιδοτήσεις θα αφορούν:

• Ευάλωτα νοικοκυριά βάσει εισοδηματικών ή γεωγραφικών κριτηρίων.

• Επιχειρήσεις και επαγγελματίες με υψηλό μεταφορικό έργο, όπου η ηλεκτροκίνηση αποφέρει μεγάλο περιβαλλοντικό όφελος.

Επιδοτήσεις και για μικροεπιχειρήσεις

Το Social Climate Fund θα περιλαμβάνει και δεύτερο σκέλος που θα στηρίζει ευάλωτες μικροεπιχειρήσεις για την αγορά ή μίσθωση ηλεκτρικών οχημάτων (επιβατικών, φορτηγών, ακόμη και λεωφορείων). Τα κριτήρια θα βασίζονται σε:

• Τον κλάδο δραστηριότητας

• Την περιοχή λειτουργίας

• Τις πραγματικές μεταφορικές ανάγκες

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στις logistics επιχειρήσεις, όπου οι επιδοτήσεις μπορεί να καλύπτουν ακόμη και φορτιστές ταχυφόρτισης εντός εγκαταστάσεων.

Περισσότερες υποδομές φόρτισης – αλλαγή στρατηγικής

Οι υποδομές φόρτισης αποτελούν κρίσιμο κομμάτι της μετάβασης. Η κυβέρνηση αλλάζει στρατηγική: οι διαγωνισμοί για δημόσια σημεία φόρτισης δεν θα γίνονται πλέον ανά δήμο, αλλά κεντρικά από τις περιφέρειες, ώστε να επισπευστούν τα έργα. Παράλληλα, συνεχίζονται τα προγράμματα για εγκατάσταση φορτιστών στα νησιά μέσω του Ταμείου Απανθρακοποίησης Νήσων, καθώς και η μαζική προμήθεια ηλεκτρικών και υδρογονοκίνητων λεωφορείων για 22 ελληνικές πόλεις.

Το μεγάλο “παζάρι” Ε.Ε.–κρατών-μελών

Το Social Climate Fund διαθέτει συνολικό προϋπολογισμό 86,7 δισ. ευρώ για την περίοδο 2026–2032. Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι πώς θα μοιραστεί η χρηματοδότηση: αποκλειστικά από ευρωπαϊκούς πόρους ή με επιπλέον εθνικές συνεισφορές;

Το επικρατέστερο σενάριο είναι ένα ενιαίο πανευρωπαϊκό πρόγραμμα επιδότησης, με περιθώριο προσαρμογών ανά χώρα.